Vormen van slijtage: adhesieve en abrasieve slijtage

Wat is slijtage?

Er zijn verschillende definities van slijtage, vaak zeer technisch. Als we het in dagelijks taalgebruik moeten uitleggen is er bij slijtage sprake van een ongewenste verandering van het oppervlak van een onderdeel, waarbij kleine deeltjes losraken door beweging en contact met een ander onderdeel. Voor slijtage zijn een aantal voorwaarden, zoals het basismateriaal (het onderdeel dat slijt), het tegenmateriaal (datgene wat de slijtage veroorzaakt), in sommige gevallen een tussenstof/medium (denk aan de korreltjes op schuurpapier), beweging en belasting.

Adhesieve slijtage

Misschien heb je het woord eens op een rol plakband of op de verpakking van een post-it blokje gezien: adhesive. Deze voorbeelden maken het gemakkelijker te begrijpen wat adhesieve slijtage is. Bij adhesieve slijtage ontstaat er slijtage doordat twee onderdelen tegen elkaar aan bewegen. Het oppervlak wordt warm door de beweging en te hoge oppervlaktedruk, kleeft aan elkaar vast en wordt door de beweging weer uit elkaar getrokken. Daardoor ontstaat schade, ofwel slijtage, aan het oppervlak. Een andere benaming hiervoor is ‘koudlassen’. De deeltjes die vrijkomen bij het lostrekken gaan als tussenstof fungeren en zorgen op hun beurt weer voor abrasieve slijtage. In de praktijk komt deze vorm van slijtage onder andere voor bij machineonderdelen die onvoldoende gesmeerd worden.

Abrasieve slijtage

Harde deeltjes zorgen voor abrasieve slijtage. In het dagelijks leven is een bekende vorm van abrasieve slijtage het schuren met schuurpapier. Abrasieve slijtage vindt ook plaats wanneer een medium met zand door een goot of buis stroomt. De zandkorrels ‘verspanen’ het oppervlak. Een ander voorbeeld is vervuilde smeerolie. De harde delen in de vervuilde olie veroorzaken een verspanende beweging tussen bijvoorbeeld lagers of tandwielen, met name wanneer de oppervlakken van deze materialen onvoldoende slijtvast zijn.

Waarom slijtage beheersen

De genoemde vormen van slijtage kunnen in een productieomgeving grote gevolgen hebben. Denk aan het stilvallen van een machine of schade aan onderdelen. Voorkomen van slijtage is moeilijk, maar door het aanbrengen van een coating kan slijtage wel beheerst worden. Het zorgt voor een langere levensduur van onderdelen, minder onderhoud en daarmee op lange termijn kostenbesparingen.

Sietzema Techniek is specialist in slijtagebeheersing. Voor diverse slijtageproblemen hebben zij de kennis en de technieken in huis. Vraag gerust naar advies. Je kunt contact opnemen met Siebe Sietzema per mail: siebe[at]sietzematechniek.nl of telefonisch 0513 – 410396.